Gerhard Richter, verborgene Schätze

De eindejaar periode hebben Ginette en ik afgerond met een bezoek aan de boeiende overzichtstentoonstelling van Gerhard Richter in het Kunstpalast in Dusseldorf;
gekoppeld aan de beste kerstmarkt van Duitsland én in goed gezelschap van mijn broer Wim en Begga.

Er zijn vooral werken geselecteerd uit zijn periode in het Rijngebied en rekening houdend met zijn affectie voor de Kunstacademie van Düsseldorf
en bewondering voor leerkracht en modernist Joseph Beuys.

Er zijn enkele specifieke elementen te vermelden rond deze fantastische kunstenaar.
Hij was niet te vatten in één kunststroming, stijl of onderwerp. Hij wordt beschouwd als de eerste post-modernist,
omdat hij zich afzette tegen gangbare kunst en teruggreep naar het plezier van schilderen op zich.
Zo zette hij zich af tegen Duchamps die de schilderkunst dood verklaarde.
Bij Richter geen boodschap, geen ideologie. Afstandelijk.
Hij schakelde moeiteloos van figuratief, naar abstract, sterk expressieve kleuren, zelfs minimal art en conceptuele kunst.

De enige signatuur zou zijn techniek kunnen zijn: met een grove borstel de verf uitstrijken, zodat er een ‘blur’ ontstaat;
een soort vervaging en transparantie die een gevoel van vervreemding en afstand geeft.

Ook altijd rekening houden met de achtergrond van jeugdherinneringen uit WOII én zijn ervaringen in Dresden/Oost-Duitsland.
Kunstenaars worstelden constant met de traumaverwerking in deze periode.

Richter is sedert 2017 gepensioneerd-schilder. De tenttoonstelling sluit af met zijn laatste twee Neue Bilder.

PARIS 1874 EN ROTHKO

Op 28 maart onze eerste tentoonstellingen in 2024 in Parijs.
En dit in goed gezelschap van broer Wim, Ginette en Begga.
Een geplande dubbelslag:
de eerste week van de tentoonstelling Paris 1874 in het Musée d’Orsay
en de laatste tentoonstellingsweek voor Mark Rothko in de Fondation Louis Viutton.

PARIS 1874: INVENTER L’IMPRESSIONISME

Deze tentoonstelling belicht het ontstaan van de eerste kunststroming binnen het modernisme: het impressionisme.
De tentoonstelling van 15 april tot 15 mei 1874 in de atelier Nadar, wordt beschouwd als de eerste tentoonstelling van de ‘Impressionisten’
en werd gehouden veertien dagen voor de officiële Salon d’art;
waar volgens de kunstenaars veel te veel werken door de jury geweigerd werden, wegens niet-academisch.
En dit in de lijn van de ‘Salon des refusés van 1863. Toen had de Academie 3000 van de 5000 werken geweigerd.
De kunstvereniging Nadar bestond toen uit Monet, Renoir, Degas, Pissarro, Sisly en Prins.
30 artisten stelden tentoon. Er volgen nadien nog 7 tentoonstellingen; de laatste in 1886.
De tentoonstelling brengt meer dan 130 werken samen die toen geëxposeerd werden.
Nadien vertrekt deze prestigieuze tentoonstelling naar de National Museum of Art in Washington.

MARK ROTHKO

Eén van de grootmeesters van het Amerikaans abstract expressionisme, beslaat een kunstperiode van 1930 tot 1970.
In de beginperiode sterk beïnvloed door dadaïsten en surrealisten, Margritte, Miro,
evolueert hij van mythische schilderijen over multiforms tot zijn klassieke abstracte ‘vlakken’.
Werken met overlappende kleuvlakken, laag op laagmager geschilderd en in den beginne zeer kleurrijk.
‘Hij zoekt het licht achter de kleuren!’ en ‘wil de schilderijen als muziek doen vibreren’.
Stilaan verdonkeren de composities en vergroten de formaten: de ‘Seagram Murals’ uit de Tate Modern en de Blackforms uit de jaren 60.
De volledige collectie van de Tate ‘the Rothko Room’ en deze van de Philips collectie zijn hier samengebracht.
De ‘Black and gray’ composities in combinatie met beelden van Giacometti, zijn voor de UNESCO in Parijs gemaakt.
Het waren zijn laatste werken, voor zijn zelfdoding in 1970.
Voor Rothko was een toeschouwer een co-creator, die mee op reis gaan in de emotie en spiritualiteit van het werk.
Een uitzonderlijke overzichtstentoonstelling!
En een goede voorbereiding voor ons bezoek aan de Rotho-chapel in Houston; eind mei.

AI WEIWEI: IN SEARCH OF HUMANITY

 

Kunsthal Rotterdam 2 maart 2024

Mijn eerste tentoonstelling in 2024 was er een om u tegen te zeggen:
een grote overzichtstentoonstelling van de Chinese kunstenaar en dissident;
welke vier decennia van zijn werk omvat en met de alles zeggende titel ‘In search of humanity’.
Voor Ai Weiwei is alles kunst en alles politiek.

Hij is sterk beïnvloed door het lot van zijn vader tijdens de Culturele revolutie van Mao;
maar evenzo door de artistieke invloeden uit zijn New York en specifiek de ‘readymades’ van Marcel Duchamp.

‘Conceptuele kunst was nog nooit zo levendig, intens en geëngageerd geweest’ lezen we bij de start van de retrospectieve.
‘Hij maakt actuele politieke onderwerpen opvallend zichtbaar, om te voorkomen dat we deze vergeten
omdat we gewend geraken aan de nieuwsuitingen hierover’.

Zijn werk volgt dan ook de tijdslijn van de humanitaire crisissen in China en in de wereld:
de koloniale verwoesting van het Zomerpaleis, de Culturele revolutie van Mao, de studentenopstand op het Tiannanmenplein,
de verwoestende aardbeving in Sichuan en niet in het minst de vluchtelingencrisis in 2015 en de huidige ‘migratie’-problematiek.

Ik geef hierna een overzicht van enkele geallieerde werken.

‘De laatste jaren is Ai uitgegroeid tot een soort wereldkunstenaar, op zoek naar nieuwe brandhaarden,
van de vluchtelingencrisis tot aan het lot van klokkenluiders, vermangeld door de overheid.
'Veel modern werk lijkt ook in het teken te staan van het zoeken naar nieuwe vormen’ schrijft Mark Moorman in een recensie in de Volkskrant.
Opvallend was voor mij het gebruik van legoblokjes, de transformaties, de destructie van erfgoed- materiaal
en zeker de diorama’s over de 81 dagen celstraf in 2011.

Gewoon aangrijpend! Kunst die je als bezoeker een geweten schopt!
Geen wonder ook dat de catalogus als ‘tastbare’ herinnering reeds uitverkocht was.
Gelukkig ben ik er in een boekhandel in Houston nog aangeraakt!